Poem LX.
f. 122r-122v. Heading: zajal
Ṭarīq opening line: Ya muḥriqīn
Ṭarīq musical mode: māya
Hebrew Orthography
גִסמי כמה אלירקאן * ואלכלב ניראנו קוויא * נפתכר אלווטאן ** ואיידה נרא שמש אלעשייא ** נתפכר אלאווטאן ** // ואידה ואיידה תגיב אשמש * נפתכר אווטאני ווכרי * ואלכלב משווש * מן כותרת אמרי ואחזאני * ואזמאני מותעאבס * ואקואתני אלפורקה פי סוכרי ** / אהואי רגִע קטראן *** יא לאלן אן לא דרית אש היא אלקטֹייא *** // נתפכר / אלוטאן / ואיידה // נרא שמש אלעשייא אצֹהר אפרקני ** ואלקלב האיים וגִאייאח ** וכרגִת מן וטני ** וסאפרת פי בחר אלמלאח ** ודמעה מן עייני * פי כול יום באכי וצאייאח ** // גרחת // אלאגִפאן יא לאלן * ומן אלבכה פאצֹו דמועייא *** // נתפכר אלווטאן // ואידה נרא שמש אלעשייא ** לו רית מה קאצית * ובכית ונהאמית ונדלית * ופרקת מן חבית * חוכם אלקצֹא סבק פי ראסי ** // סבק קצֹא אלרחמאן * יא לאלן * נצבר למה קדר עלייא *** / נתפכר אלווטאן ** // ואיידה // נרא שמש אלעשייא *** // נאלף גֹרב אלבין * לוכאן מתלו גִנאחי ** חתא יסיר אלחזין ** וישפהו כותרת צייאחי ** יוקצץ אלגִונחאן יא לאלן * ולא רית סאעה האנייא ** // נתפכר אלווטאן // ואידה // נרא שמש אלעשייא *** האד אזגִל סוגתו * מן כותרת אחזאני ואמרי ** בשווק נצֹמתו ** עאן גֹורבתי וכדאך יוצרי ** בדמעה נצֹמתו ** ואלמבאדי * מן כלבי וסדרי ** // באכיר // יא // לכואן יא לאלן * קאל אזמאן עאקב עלייא *** // נתפכר אלווטאן ** // ואיידה נרא שמש אלעשייא / נתפכר והראן **
Arabic Orthography
جسمي كمه اليرقان * والكلب نيرانو قووييا * نفتكر الووطان ** واييده نرا شمس العشييا ** نتفكر الاووطان ** // وايده واييده تغيب الشمس * نفتكر اووطاني ووكري * والكلب مشووش * من كوثرت امري واحزاني * وازماني موتعابس * واقواتني الفورقه في سوكري ** // اهواي رجع قطران يا لالن ان لا دريت اش هيا القظييا ** // نتفكر / الوطان واييده // نرا شمس العشييا اضهر افرقني ** والقلب هاييم وجايياح * وخرجت من وطني ** وسافرت في بحر الملاح ** ودمعه من عييني * في كول يوم باكي وصايياح ** // جرحت // الاجفان يا لالان * ومن البكه فاضو دموعييا *** // نتفكر الووطان // واييده // نرا شمس العشييا ** لو ريت مه قاصيت * وبكيت ونهاميت وندليت * وفرقت من حبيت * حوكم القضا سبق في راسي ** // سبق قضا الرحمان * يا لالن * نصبر لمه قدر علييا *** نتفكر الووطان ** // واييده // نرا شمس العشييا // نالف غرب البين * لوكان مثلو جناحي ** حتا يسير الحزين ** ويشفهو كوثرت صيياحي ** يوقصص الجونحان يا لالن * ولا ريت ساعه هانييا ** // نتفكر الووطان // وايده // نرا شمس الاعشييا *** هاد ازجل سوغتو * من كوثرت احزاني وامري ** بشووق نضمتو * عان غوربتي وكداك يوصري ** بدمعه نضمتو ** والمبادي من كلبي وسدري ** // باخير // يا // لخوان يا لالن * قال ازمان عاقب علييا *** // نتفكر الووطان ** // وايده نرا شمس العشييا / نتفكر وهران ***
English Translation
My body is as if [afflicted] with jaundice, and the heart’s fire is strong. I think of my country whenever I see the evening sun. When the sun goes down, I think of my country and home, and the heart is oppressed by the abundance of my distress and my sorrows. My days are frowning, and separation burned me in my hell. My desires returned to the land, yalalan, even if I didn’t know why. I think of my country whenever I see the evening sun. Patience has left me, and my heart is confused and devastated. I left my country, and traveled on the salty sea, and there are tears from my eyes each day, crying and weeping. I wounded my eyelids, yalalan, and my tears flooded with crying. I think of my country whenever I see the evening sun. If you saw what I suffered, how I cried and worried and was confused, and separation from the one I loved was the judgement made upon my head. The Merciful One’s judgment was passed, yalalan, and I am as patient with what was decreed for me. I think of my country whenever I see the evening sun. I would get used to the raven of separation if my wings were like his, until the sadness was reduced and he was cured of my abundant cries. And the wings flap, yalalan, but I have not seen a restful hour. I think of my country whenever I see the evening sun. I crafted this zajal from an excess of sorrow and confusion. With desire I composed it, ofboth my exile and my ease. I composed it with tears, and its elements are from my heart and breast. In sum, O brothers, yalalan, time said I should be punished. I think of my country whenever I see the evening sun. I think of Oran.
Standardized Version
جسمي كما اليرقان والقلب نيرانُه قوية نفتكر الاوطان واذا نرا شمس العشية واذا تغيب الشمس نفتكر اوطاني ووكري والقلب مشوش من كُثرة امري واحزاني وازماني مُتعابس واكواتني الفُرقة في سُخري هواي رجع قطران يا لالان ان لا دريت اش هي القضية نتفكر الاوطان واذا نرا شمس العشية الدهر افرقني والقلب هايم وجايح وخرجت من وطني وسافرت في بحر الملاح والدمعة من عيني في كُل يوم باكي وصايح جرحت الاجفان يا لالان ومن البكا فاضوا دموعيَّ نتفكر الاوطان واذا نرا شمس العشية لو ريت ما قاصيت وبكيت ونهميت واندليت وفرقت من حبيت حُكم القضا سبق في راسي سبق قضا الرحمان يا لالان نصبر لما قدر عليَّ نتفكر الاوطان واذا نرا شمس العشية نالف غراب البين لو كان مثلُه جناحي حتى يسير الحزين ويشفهُ كُثرة صياحي يُقصص الجُنحان يا لالان ولا ريت ساعة هانية نتفكر الاوطان واذا نرا شمس العشية هذا الزجل صوغتُه من كُثرة احزاني وامري بالشوق نظمتُه عن غُربتي وكداك يُسري بالدمعة نظمتُه والمبادي من قلبي وصدري باخير يا الخوان يا لالان قال الزمان عاقب عليَّ نتفكر الاوطان واذا نرا شمس العشية نتفكر وهران
Notes:
1. This poem provides the model and likely the melody for the final poem in the manuscript, in which the poet recounts the Jews’ 1669 expulsion from Oran.
2. An alternative way to read the opening line is as “My body is as if [afflicted] with jaundice, and heart is seared by its fire” (قوية to كوية).
3. The Hebrew poem that follows provides the closing to Poem XLVIII in the preceding ṭarīq.